کد مطلب:12699 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

در خصوص اختلاف مراجع تقليد توضيح دهيد، مگر دين يكي نيست، پس اين اختلافات چيست؟ وظيفه مكلفين چيست؟

شايد تاكنون به داروخانه مراجعه كرده باشيد و در آنجا داروي مورد نظر شما وجود نداشته، آنگاه فرد مذبور مي گويد : مشابه آن را دارم ولي داروي اصلي را ندارم، و شما كه ناگزير از مصرف دارو هستيد، مي گوييد : همان را بدهيد!

1.داستان دقيقاً همين است. امام زمان? در غيبت به سر مي برند حال سؤال اين است چه كنيم؟ آيا دستورات قرآن و اهل بيت را انجام ندهيم؟ قرآن چندين بار تصريح كرده است كه : خداوند، هيچ كس را جز به اندازة تواناييش، تكليف نمي كند(1) ما نيز در شرايطي هستيم كه امام معصوم حضور ندارد، اما الف ـ قرآن و سنت معصوم هست. ب ـ خود اهل بيت ، به ما فرموده اند به كساني كه در دين فقيه شده اند يعني به فهم و بصيرت رسيده اند، مراجعه كنيم. اهل بيت براي اين موضوع در زمان حيات خود مقدمه چيني كرده اند و احاديث فراواني وجود دارد كه نشان مي دهد اهل بيت حتي در زمان حيات خود، گاه به جاي پاسخ، مردم را به شاگردان خود ارجاع مي دادند تا مردم اين موضوع را به مرور و به صورت يك پديدة طبيعي تلقّي كنند، تا در غيبت معصوم دچار حيرت نشوند، كه نمونة واضح آن سپردن رياست شيعيان بترتيب به چهار نائب امام زمان( مي باشد. به اين ترتيب تا زمان غيبت امام زمان( شاگردان اهل بيت تحت تعليم آنها 6600 كتاب تأليف كردند.(2)

به اين شكل بود كه اهل بيت راه اجتهاد يعني فهم دين از راه تلاش روشمند و بررسي دقيق متون ديني و با كمك عقل را به شاگردان مكتب خود آموختند. امام صادق( فرمود : آنچه كه وظيفة ماست، آموزش اصلهاي دين است و آنچه وظيفة شماست مشخص كردن جزييات و فروع آن مي باشد.(3)

بنابراين ما با عمل به دستورات يك مجتهد كه به او مرجع تقليد مي گوييم عملاً به دستورات خداوند عمل كرده ايم. به طور مثال علامة نجفي صاحب كتاب جواهر الكلام، فقه اهل بيت را در 42 جلد جمع آوري كرده است. اما طبيعي ا ست كه اين ستونهاي علم و فقاهت، معصوم نيستند و ممكن است در مورد بعضي مسايل جزيي اختلاف ديدگاه علمي وجود داشته باشد، كه وظيفة ما عمل به نظر مرجع تقليد خودمان است، و از ويژگيهاي افتخار آميز اسلام اين است كه راهتلاش منصفانه را براي علما بازگذاشته و فرموده : مجتهدي كه فتوايش با حكم ثابت واقعي، انطباق پيدا كند، دو پاداش دارد ـ يكي براي تلاش علمي و يكي براي رسيدن به حقيقت دين ـ ، و مجتهدي كه نظرش به خطا رود، يك پاداش دارد، بخاطر تلاش علمي و عقوبتي ندارد.(4)

پس نتيجه مي گيريم كه دين همچنان كه شما فرموديديكي است، ولي مراجع تقليد فقط در بعضي (مقدار بسيار كمي) از فروعات اختلاف فتوا دارند و اين اختلاف به معناي خطا و اشتباه نيست.

2. همه آنچه كه گفتيم در اسلام است، و اصولاً دين يهود و مسيحيت مانند اسلام چنين ويژگيي؛ يعني اجتهاد را ندارند.

منابع و مآخذ:

1. سوره مباركه بقره /آيه 286

2. همان، ص156

3. مبادي فقه و اصول، دكتر فيض، ص129

4. همان، ص193